Het Spaarne stroomt, het Spaarne stroomt voorbij

Voor deze hele week geef ik jullie een gedicht mee, geschreven door een Haarlemse dichter en gezongen door een Haarlemse zanger.

Haarlem wordt ook wel de Spaarnestad genoemd, vanwege het mooie Spaarne, dat er door heen stroomt.

Van Spaarndam tot aan de ringvaart bij de Cruquius. Een rivier dwars door de stad.

Lennart Nijgh (1945-2002) heeft er een lied op gemaakt.

Het Spaarne stroomt,

het Spaarne stroomt,

het Spaarne stroomt voorbij.

Voorbij de stad waar niets meer wordt geladen,

er liggen voor de waag geen schepen meer.

Ze varen door want de bolders en de kaden

hebben plaatsgemaakt voor het verkeer.

Het Spaarne stroomt,

het Spaarne stroomt,

het Spaarne stroomt voorbij.

Zoals het steeds voorbij zal blijven stromen.

Het water gaat, wat blijft is de rivier.

En wat er ook voor andere tijden komen,

hij stroomt voorbij en blijft toch altijd hier.

Het Spaarne stroomt,

het Spaarne stroomt,

het Spaarne stroomt voorbij.

Voorbij de brug, voorbij de laatste huizen,

voorbij de werven en het stoomgemaal.

Het Spaarne stroomt, maar niet voorbij de sluizen,

het eindigt naamloos in een zijkanaal.


Lennart Nijgh 

.f

.

Je kunt het ook anders zien...

.

Ken je de film Anatevka nog?

Over de joodse gemeenschap in een klein stadje in het oude Rusland.

Over melkboer Tevje en zijn dochters. Het gedoe rond eventuele huwelijks- partners. Het geweld van de Russische overheid.

Tevje heeft een bepaalde manier van denken. Als hem een probleem voor de voeten geworpen wordt probeert hij, door hardop te denken een oplossing te vinden. Hij denkt een beetje van dit… een beetje van dat en uiteindelijk draait hij het probleem om en zegt: 

“At the other hand…” en dan heeft hij het probleem min of meer opgelost.

Als zijn dochter wil trouwen met een super arme kleermaker roept hij, dat het niet kan, komt met allerlei argumenten en uiteindelijk zegt hij: “At the other hand…” en dan weet je, dat hij het probleem heeft omgedraaid en er uit is gekomen. 

Dat doe ik ook.

Als er iets op mijn pad komt, waar ik weerzin tegen heb, of wat ik vervelend vind, dan denk ik in mezelf:

“Je kunt het ook anders zien…” En dan bedenk ik een oplossing en soms zelfs een ander gevoel.

Een van mijn vriendinnen zegt: “Ik maak me nergens druk om”. 

Dat is ook een goeie. Maar dat lukt bij mij niet. Bij mij werkt “Ik kan het ook anders zien…”. 

Dat gaat ongeveer zo:

Een vrouw doet vervelend tegen me in de supermarkt.

Ik vind het niet leuk. Ik heb er last van. Het stoort me en voel me er rottig onder … en dan… : “Ik kan het ook anders zien…” en wat gebeurt er? Ik bedenk iets: ze moet naar een bevalling, oma is net overleden, zoon is aan de drugs, weet ik veel wat. En ik verzacht en kan zelfs vriendelijk naar de vrouw glimlachen.

Zo werkt het bij mij. En bij jou?

.

Zo'n heerlijke dag...

.

Soms lees je zomaar een tekst, die je aangrijpt.

Waardoor je ontroerd bent of die je "pakt"... Dat kan zomaar gebeuren, zonder aanleiding.

Soms is de tekst een beetje knullig en helemaal niet hoogdravend.

Maar soms weer boeiend en mooi.

Zo las ik vandaag deze tekst, in een boek over schrijvers. 

Lev Tolstoj heeft een telefoongesprek met Anton Tsjechov:

"Ik heb vandaag zo'n heerlijke dag; ik voel mij zo blij gestemd, dat ik zou willen, dat u zich even blij zou voelen als ik.

Vooral u! U bent zo'n goed, zo'n heel goed mens!"

Kijk, lieve lezers... dat slaat vandaag ook helemaal op jullie!

Dat ik zou willen, dat jullie je even blij voelen als ik. Vooral jullie!

.

Boeken ruilen

Vorige week was ik in de bibliotheek. Daar zag ik een stelling met boeken, waarboven de aanwijzing: BOOKCROSSING.

Ik ben een nieuwsgierig mens, dus ik steven er op af en wat blijkt: er liggen allemaal gratis boeken.

Een boekendoorgeefsysteem: als je een boek uit hebt en je hoeft het niet zo nodig meer in je boekenkast, dan kun je het "ergens" achterlaten.

In de trein, op een terrasje, in de bus, in een restaurantje, in de bieb, op schoot van een beeld in het Vondelpark en zelfs in een onherbergzaam gebied in Oekoeboeroeland!

Ik heb een boek meegenomen (Een vleugje blauw van Anne Cuneo, waarover later) en eenmaal thuis ben ik op internet gaan kijken bij bookcrossing

Het blijkt een wereldwijd systeem te zijn. Je kunt je opgeven, of nee: eigenlijk geef je je boek op, waarna je het kunt volgen en kijken, wat zijn "reis" is. 

Aardig systeem, niet? Ik ben er al mee begonnen. Mijn eerste boek heb ik achtergelaten op de hoek van de Zijlweg/ Pieter Kiesstraat op een paaltje!
Ben benieuwd hoe lang het daar ligt!

Nou even over het boek. Ik loop het binnenplein van de bibliotheek over, draai het boekje om en lees, dat Anne Cuneo al schrijvend het feit verwerkt, dat ze borstkanker heeft. Er staat: "Op aangrijpende wijze vertelt ze over het verloop van haar ziekte en over de ontwikkeling die ze daar zelf doormaakt. Ze beschrijft haar angst, haar hoop en haar strijd."

Krijg nou wat...

Zou toeval dan inderdaad niet bestaan? Ik had het écht niet gezien en heb het eigenlijk alleen maar gepakt, omdat het zo'n lekker dun, handzaam boekje is.

Ik heb het al uit. En het is een ontroerend mooi boekje.

Dit is iets wat er in staat en wat me aangreep:

"Als het geld dat gebruikt wordt om oorlog te voeren, besteed zou worden aan onderzoek, zouden alle "ongeneeslijke" ziekten allang overwonnen zijn. Ik weet zeker dat het waar is."(Jean Rostand)

Zo, steek die maar in je zak. En ook, gezien het feit dat 1 op de 2 mensen kanker krijgt, dat je nooit mag zeggen, dat het je eigen schuld is dat je kanker hebt. Laten ze oprotten met het aanpraten van schuldgevoelens.

Mooi niet. Laat je niks aanpraten...

JE KUNT ER NIETS AAN DOEN.
Mooi boekje, dat van Anne Cuneo.
Marjolijn... het is nu op weg naar je toe!

.

Be present!

.

Van de week heb ik mijn boek uitgelezen: De geschiedenis van de liefde van Nicole Krauss.

Nu ga ik hier niet een hele recensie schrijven. ’t Is een mooi boek, geloof me maar.

Ik pik er alleen iets uit.

Iets, wat me trof.

De hoofdpersoon, Leo Gurski, is een Poolse jood, die zijn geliefde achterna reist naar New York. Eenmaal daar komt hij er achter, dat ze met een ander is getrouwd, omdat ze er van overtuigd was, dat Leo de gruwelen van het nazi-regime niet had overleefd.

Nu kun je nergens zo eenzaam zijn als in een grote stad. En Leo Gurski is dan ook enorm eenzaam.

Er gaan dagen voorbij, dat hij zijn stem niet gebruikt, of dat hij niet opvalt als hij in zijn eentje door de straten van de grote stad zwerft.

De eenzaamheid knaagt aan hem en dus besluit hij op een gegeven moment er iets aan te doen. 
Iets wat hij "Be present" noemt...

Dat betekent, dat hij iedere dag iets doet, waardoor hij aan minstens één persoon heeft laten merken, dat hij er ís. Dat hij aanwezig is.

Er zijn. Je laten horen, je laten zien.

Het zijn kleinigheden, die Leo gebruikt: een kopje koffie bestellen en er een beetje stennis over maken. Of in de bieb een boek lenen en er daar hardop een stukje uit voorlezen. Zomaar iemand vriendelijk gedag zeggen of voor laten gaan bij een verkeerslicht. 

Leo bedenkt iedere dag iets waardoor hij voelt: "Ik leef. Ik ben er.

Ik ben aanwezig…”

Ik doe dat ook.

Ik heb het zelfs op mijn agenda geschreven.

Be present.

Wees er...

Ik ben er! Elke dag!


.

Making firewood

I like it out here

in the woods

all day, alone,

with just my

equipment

and these trees.

And, God knows,

making firewood

sure beats

making money.

David Budbill

Ik hou er van,

in de bossen,

de hele dag, alleen,

met alleen mijn werktuig

en het hout.

En, zeker weten,

hout voor het vuur zagen 

is prettiger,

dan geld maken...

(vertaling: Marlou Witzel)

Klein leed...

.
Wat zeg ik???

Klein leed?

Zeg maar gerust: GROOT LEED!!

Er is iets ergs gebeurd. En ik weet niet wat.

Ik weet alleen dit: van de koolmeesjes in de tuin merkte ik een dag lang geen enkele activiteit. Geen vogeltjes meer, die af en aan vlogen met een dikke rups in de bek voor de kleintjes.

Niks… nada…

Daarom heb ik een trap gepakt en ben onder het dakje gaan kijken.

Ach… daar lagen ze… allemaal dood.

Het waren er 8. Eentje is niet uitgekomen. Het eitje bewaar ik.

En hoe dit nou allemaal kan?

Is één van de oudertjes gegrepen door Gerrit, de kat van de achterbuurvrouw?

Of waren er toch niet genoeg dikke, vette rupsen toen het weer zo koud werd?

Ik weet het niet en ze kunnen het ook niet meer navertellen.

Ik weet alleen, dat ik het heel erg vind.

Ik ben er zelfs een beetje verdrietig van.

Daarom heb ik ze begraven met een treurlied en een traan…

Dag kleine kommensaaltjes. Ik vind het heel erg jammer, dat het niet gelukt is; dat jullie leventjes zo kort waren en dat ik jullie niet mag zien uitvliegen…

.

.

De Kleine Principessa

.

En dan… midden in de nacht… wordt meneer Aap opgebeld.

Het is Vriendin.

“Het is zover!” hijgt ze.

Meneer Aap weet meteen wat ze bedoelt en rent de straat op als een kip zonder kop. Hij kijkt links, hij kijkt rechts.

Eh… wat moet ik doen, eh… waar ben ik…

Dan weet hij het weer. Het is tijd voor de Kleine.

Het is zover…

Hij pakt een pakje, springt op zijn fiets en racet zo hard als hij kan naar het huis van Vriendin. Gelukkig, de voordeur staat op een kier. Nu hoeft hij zijn sleutel niet te zoeken.

Hij rent de trap op naar de slaapkamer en daar ligt ze, zijn mooie Principessa, in barensnood.

“Ga weg!” schreeuwt ze. “Rotzak!!!”

Meneer Aap begrijpt er geen hout van. Waarom is hij nou ineens een rotzak? 

Hij neemt het allemaal maar niet al te serieus en begint Vriendin over haar hoofd te aaien en zegt: ”Toe maar, je doet het goed, toe maar… puf-puf-puf…”

En bij de laatste puf ploft er een mini-aapje op het laken.

Het is een jongetje. Een Principino… Het doet een zacht baby-huiltje en Vriendin en Meneer Aap moeten allebei lachen om het mooie geluidje.

Meneer Aap legt het kleine wonder op de borst van Vriendin en geeft zijn pakje. “Zelf gemaakt!” zegt hij trots.

Vriendin moet er om lachen. Ze moet nu overal om lachen.

Alles is goed. Alles klopt. La vita è bella!

© Marlou Witzel


.

De Kommensalen

.

Omdat ik zo’n groot huis heb, zeg maar gerust een aardig optrekje, heb ik een gedeelte verhuurd.

Nu woont er in een van de bijgebouwen een gezin met 9 kinderen.

Vader en moeder zijn de gehele dag bezig met het voederen van de kleintjes. De dikke sappige rupsen zijn bijna niet aan te slepen! Ik heb met ze te doen en leg wel eens wat voedzaams neer, maar ze bepalen toch zelf wat er gegeten wordt en mijn gulle, doch nederige giften worden totaal genegeerd.

Maar je wilt toch iets doen aan het welzijn van dit klein geluk.

Dus heb ik het de buren (klik op Gerrit) onmogelijk gemaakt om van het dakje van de kleine waranda naar mijn gasten te gluren.

De andere kommensalen wonen in een van de koelste kamers. Zij hebben het niet zo op verwarming en houden van een beetje vocht. Ze zijn met z’n vijven:  oma en opa, pa en poe en één kind.

Het zijn rustige klantjes, maar... ze houden mij wel nauwgezet in de gaten. Zo nu en dan is er een vraag: "Wilt u het bad vullen?" maar verder heb je geen kind aan ze.

Leed is er ook. Niet alleen lief. Een van de vochtige kommensalen heeft het loodje gelegd. En hoe???

Geen idee. Een beet van Gerrit? Wie zal het zeggen…

Dan heb ik nog een kamer, waar om de beurt van allerlei gespuis komt logeren. Iedereen is welkom, zolang er maar niet gerookt en gezopen wordt. Meestal houdt men zich wel aan de regels. 

En dat is mooi.

Ik heb het goed op mijn landgoed. De landerijen staan er lekker sappig bij en soms komt er een heerlijke geur in mijn reukorgaan.

Dan sta ik even stil en snuif…

Laat je op tijd weten als je wilt komen logeren? Het landgoed is namelijk erg in trek! Maar je bent van harte welkom...


(klik voor vergrotingen op de foto's)

.

Ter uwer verjaring....

.

Eindelijk is het zover...

Ze wordt wakker van de vogeltjes in de tuin en weet het meteen:

...Vandaag ben ik jarig! Ik heb een mijlpaal behaald. En wel die van de 65...

Meteen staat ze naast haar bed. Er is een hoop te doen, dus er is geen tijd te verliezen.

Snel worden alle dingen gedaan, die nodig zijn om het de gasten straks zo aangenaam mogelijk te maken.

De taart wordt aangesneden, de kopjes klaargezet.

Ook wordt de voordeur gastvrij wagenwijd opengezet.

Laat de meiden maar komen…

En áls ze er dan zijn is het in de kortst mogelijke tijd een heerlijk gekakel en gegiechel.

Ze kijkt het kringetje rond: het leven is goed zo…

’s Avonds komt Roosje en haar gezinnetje. De kindjes duiken meteen de tuin in. Er wordt een lekker flesje opentrokken, een stukje taart erbij en weer kijkt ze het kringetje rond: het leven is zo goed…

Zaterdags komt de familie. Met z’n allen zitten ze in de tuin. Er wordt gezongen en gelachen en gekletst.

Om half zeven loopt het gezelschap naar Vintous, waar gegeten gaat worden en waar een lied gezongen wordt, dat klinkt als een klok. De familie heeft er stiekem heel wat uurtjes oefenen opzitten!

Marie Louise 

Niks te verliezen

Vijfen-zes-tig jaar!

Ja… als ze zo haar kringetje rond kijkt, dan weet ze het heel zeker: ze plakt er nog eens 35 jaar aan vast, want het leven is intens goed...

Iedereen... DANK JE WEL! La vita è bella!

Rondje Elswoutlaan (3)

.

Als ik langs het water bij het weiland loop hoor ik ineens een soort van kabaal. Dat is er normaal gesproken nooit zo, maar nu dus wel.

Ik ga meteen kijken en zie aan de kant van de sloot een hoop gedoe van hele grote vissen.

Ze zijn volgens mij aan het rotzooien. Dat hoort bij deze tijd: een beetje rotzooien.

Ze storen zich niet aan mij en paaien er vrolijk op los.

Terwijl ik aan het fotograferen ben zie ik in mijn rechter ooghoek twee fietsers aankomen. Het is een keurig echtpaar. Waarschijnlijk uit Aerdenhout.

Ze stappen af en komen kijken wat er te zien is.

Vooral mevrouw is helemaal ontdaan.

Maar ze vindt het ook mooi, al dat gedoe in het water en vraagt waarom ik er foto’s van maak. Tja… daar heb ik niet van terug. Waarom maak ik er eigenlijk foto’s van?! 

Ik zeg tegen haar, dat ik overal een verhaaltje in zie en dat ik daar dan graag een foto bij heb.

“Ik denk” zeg ik tegen haar, “dat ze aan het …”  

Mevrouw maakt mijn zin af: “...vrijen zijn!” 

Ik zie, dat ze een kleur krijgt. Dat is grappig, want waar zie je op heden nog wel eens een volwassen vrouw van tegen de 70, die een kleur krijgt…

En nog wel bij het bespieden van een groepje vrijende vissen…

En dat allemaal, lief en leed, tijdens mijn rondje Elswoutlaan...

.

Rondje Elswoutlaan (2)

.

Regelmatig hetzelfde rondje en dat verveelt nooit???

Nee!

Dat verveelt nooit, maar het is dan ook nooit hetzelfde.

Vandaag bijvoorbeeld heb ik bloemen geplukt in de berm.

Het zijn 12 soorten geworden, want ik heb iets met het getal 12.

12 mei jarig! Ik word donderdag 65!!! 65??? Jaha... 65!!! Had je niet gedacht, hè?!

Ik pluk er van elke soort drie: van het trilgras, van de zuring, de boterbloem en de koekoeksbloem...

Van de daslook, de boshyacinth en het fluitekruid. En nog wat grasjes en bloemetjes, waar ik de naam niet van ken.

Kijk eens hoe mooi het is geworden?!

Het wordt een beetje "mijn" rondje. Ik ken zo langzamerhand elke bocht en elke boom.

En dat er nu zoveel wilde bloemen bloeien maakt het alleen maar mooier!!
En thuis in de tuin kan ik er nog dagen van genieten...

.

Rondje Elswoutlaan (1)

.

Als ik alleen loop heb ik een vast rondje, dat ik graag wandel en waar een hoop te zien is en... niet onbelangrijk: waar ik me veilig voel.

Men vraagt wel eens: "Is dat nou niet saai, steeds datzelfde rondje?" Nee! Driewerf nee! Het is nooit saai, want elke dag is het anders en steeds zie ik weer iets nieuws.

Vandaag bijvoorbeeld komt me een redelijk oud dametje tegemoet.

Ik zie, dat ze zo nu en dan bukt en iets opraapt.

Als ik dichterbij ben zie ik dat ze een plastic zakje bij zich heeft, waarin wat troep: blikjes en wat afval.

Ik vraag haar, of ik een foto van haar mag maken, want ik vind het toch wel bijzonder, dat iemand hier op mijn wandelpaadje het afval van anderen, dat achteloos wordt neergeflikkerd, op loopt te ruimen.

"Nee", zegt ze: "U mag wel een foto van het zakje maken, maar ik wil er niet op. Ik maak namelijk mijn dagelijkse rondje en heb me helemaal niet netjes aangekleed en ik heb mijn haar niet gekamd, geloof ik..."

Ik moet erom lachen en zeg, dat ze er best goed uitziet, maar dat ik geen foto van haar maak, maar wel van het afvalzakje.

Ze legt het zakje met troep op een bankje vlakbij de prullebak en doet een paar stappen achteruit.

"Klik!" zegt mijn klikklakje.

Ik vraag haar of ze alles opruimt. Maar nee... dat is niet de bedoeling. Geen snotlapjes en zo.

Dan vertel ik haar, dat ik even verderop een schoenzool heb zien liggen. "Neemt u die mee om weg te gooien?"

Nee, dat vindt ze ook niet smakelijk. Iemand anders moet die maar weggooien.

"Dank u wel en tot ziens," zeg ik tegen haar.

"Nee..." zegt ze "Ik bedank u en u ook tot ziens!"

Als ik haar vraag, waarom ze mij bedankt zegt ze, dat ik de eerste ben, waar ze vandaag tegen praat. Een soort van wie-geeft-me-jatmous...

Zie je... en daarom is mijn wandeling nooit hetzelfde. Het is maar een uurtje lopen, maar steeds is het weer anders en toch dezelfde route...

.

Jij was er echt

.

Je naam schrijven


Ik neem je naam in mijn handen
delibereer of mijn schrift, mijn
hanenpotenschrift de letters 
in hun waarde zal kunnen vatten.


Ik schrik


er is een beeld van jou
in mij gekomen
een beeld van haren
handen ogen en een mond
die mij iets zegt


Ik heb je naam genomen
in mijn hand en gekozen 
om te schrijven.


Daar sta jij
in barbaarse tijden omgekomen.
Jij.
Jij was er echt.




Sylvia Hubers

De 12 meter lange, volgeschreven rollen blijven nog een week hangen vanaf de nok van het kerkje in het Noord-Hollans Archief, Jansstraat 40 in Haarlem. 
.

Kleine Rolf...

.

De afgelopen twee dagen zijn 733 namen in het kloosterkerkje in de Jansstraat in Haarlem op lange rollen papier geschreven.
Het is een tijdelijk monument geworden voor alle joodse Haarlemmers, die in de Tweede Wereldoorlog zijn vermoord. 

733 mensen uit de anonimiteit getild...

Karl, Johanna en kleine Rolf...

Ik schreef jullie naam.

Ik draag jullie in mijn hart. Voor altijd..

Karl, Johanna en Rolf de Levie

.


Zonder woorden, maar mét naam...

.